evran

———————

evren = ejderha

“yarattı kör , evren tuçi evrülür.
anıng birle tezginç yine tezginir ”

yusuf has hacip

“yarattığı evren durmadan döner,
onunla birlikte zaman da döner”

tezginç = gök çarkı(çarkı felek)

türk mitolojisinde,destanlarında ve kozmolojisinde evren, iki dünya arasında dönen,ve dönerken zamanı da hareket ettiren bir figürdür.

“burada birinci satırdaki “evren” kelimesi ejder kelimesi olarak algılanmaktadır ki bu takdirde ejder ile tezginç(gök çarkı) birlikte dönmektedir.ancak ikinci satırdaki “onunla birlikte zaman da döner” ifadesi zamanın dönüşünü gerçekleştiren gücün “evren” olduğunu vurgulamaktadır ki bu ifade evreni(ejder) somut bir obje haline getirmekle birlikte,hareketi temin eden güç(muharrik) olabileceğine işaret etmektedir.

böyle bir açıklamadan hareket ederek; ejder,güneş,ay ve yıldızlardan oluşan astral kompozisyon plastik sanatlara intikal ettirilmiş bulunmaktadır.has hacib’in ifade ettiği gibi,KOZMOSUN HAREKETİNİ TEMİN EDEN GÜÇ,YUKARIDA BELİRTTİĞİMİZ ÜZERE ANLAMINI BULMUŞ OLMALIDIR.

(ne diyor yani?ejder diyor,onun sayesinde zaman işliyor diyor)

(–burda eklemek istiyorum; anadoluda sayısız cami -evet cami- kervansaray ve kumbetlerin üzerinde ejder motifi bulunur,geçtiğimiz günlerde kayseride idim,turizm ofisinden aldığım broşürde ilk dikkatimi çeken şey,karatay hanının giriş kapısının üzerinde bulunan eşşek kadar taşa oyulmuş ejder kabartmasıydı–)

(…) çifte ejder figürünün sergilendiği en önemli ve manidar örneklerden birisi de, alanya obaköy medresesi portalinde karşımıza çıkmaktadır. bu eser, ejder,çarkı felek,balık ve kabara biçimli plastik tasavvurun birlikte yer aldığı kompozisyon elemanlarıyla kozmik hiyerarşiyi ortaya koymaktadır.açık ağızlı çifte ejder figürleri ve aralarında ki çarkı felek birlikteliği farklı versiyonlarıyla susuz han mihrabiyesi,afyon müzesinde ki mezar taşı üzerinde yer almıştır(….) ay altı (algılanabilir) aleme ait dört unsurun (toprak, su, hava, ateş) izleri aranabilir.böylece gezegenleri bünyesinde barındıran çarkı felek ile varlıklar alemi arasında ki bağlantı temin edilmiş olacaktır.

(yani ne diyo? gayb alemi ile bizim dünyamız arasında ki bağdan da ejder sorumlu diyor.gerçekten de orta asya destanlarında ejder figürü öteki dünyadan haberler getiren figürler olarak betimlenir.VE EVREN ASLA KÖTÜ DEĞİLDİR.daima şansın,uğurun vs simgesidir.peki durup bi düşünün bakalım,acaba batı kültüründe neden EJDER kötü yaratık???)

asıl geleceğim nokta ise şu idi(faruk hoca sağolsun);

evrenin simgesi bildiğimiz “s”.ve okuduğunuz gibi(dahası da var) evren ; güneş-ay , bu dünya-öteki dünya vb gibi dualist olguları birbirinden ayıran kutsal bir yaratık.işte bu dualizmin en güzel örenğini sorsam ne dersiniz?

tabi ki yin-yang dersiniz!

işte o yin-yangın üzerindeki “s” evren(ejder)in simgesidir.iki dünyayı birbirinden ayıran,evrendir.ve bu simgenin kaynağı, uzak doğu değil, orta asyadır.yalnız bilindiği üzere tamgalarda ve çivi yazısında “s” gibi bi şey kazımak neredeyse imkansızdır.bu yüzden bu “s” nin şekli şu nazilerin ss lerinde ki “s” ler gibidir.(not:dahası aynı simge avrupada da mevcutdur ve “”ezoterik”” manaları vardır(hitler boş yere seçer mi o simgeyi?merak eden buyursun http://en.wikipedia.org/wiki/Sig_Rune).ve etrafı daire değil, eşkenar dörtgendir.yani bi kare düşünün,bunu 45 derece çevirin,ve tam ortasından köşegenlerinden geçecek şekilde yıldırım işareti çizin.alın size törkiş yin-yang!(dayanamadım , yukarıya ekledim)

ali can nerenden uyduruyosun bunları diyenler için şöyle diyeceğim.orta asya kaya resimleri(bazıları 10.000 yıllıktır),çadır gerleri,zırhlar vs vs…ama ülkemizde en önemli örneklerini kilimlerin üzerinde bulabilirsiniz.evet evet, kilimlere bundan sonra dikkatli bakın anlatıtğım şekilde olmasa bile çoğunda yin yang vardır!

illüstrasyonun kenarlarında ki figür kilimlerden tanıdık gelmiştir. ne hikmetse aynı figür yunanlarda(eski tapınaklarda) da vardır.neyse,bu figür bile bir çeşit yin-yang dır.siyahların içine geçmiş beyazlar ve beyazların içine geçmiş siyahlar…

neyse çok uzun oldu,umarım bi kaç allahın kulu okur…